HABER-SEN İnternet Sayfamıza Hoş Geldiniz
Sendikamız PTT Emekçilerine imzallatırılan ve emekçilerin 8 saatlik mesai saatleri dışında keyfi ve hukuksuz fazla çalıştırılmasına, cumartesi tam gün işe getirilmelerine neden olarak gösterilen Sözleşmeli Personel Hizmet Sözleşmesinin Çalışma Saat ve Süreleri başlıklı 7. maddesinin iptali için Genel Başkan Ali Yılbaşı adına dava açmıştır.
Sözleşmeli Personel Hizmet Sözleşmesinin Çalışma Saat ve Süreleri başlıklı 7. maddesinin “İlgilinin haftalık çalışma süresi 40 saattir. İlgilinin haftalık ve günlük çalışmanın şekli ve saatleri bakımından görevin ifa edildiği iş yeri için tespit edilen esas, usul, saat ve sürelere uymak ve kendisine verilen görevleri çalışma saat ve sürelerine bağlı kalmaksızın sonuçlandırmak zorundadır.” denilmektedir. Bu maddede yer alan “kendisine verilen görevleri çalışma saat ve sürelerine bağlı kalmaksızın sonuçlandırmak zorundadır.” ibaresinin hukuka aykırı olduğu için hizmet sözleşmesinden çıkarılması için açtığımız davanın olumlu sonuçlanması halinde PTT’de keyfi uygulanan fazla çalıştırmanın önüne geçmiş olacağız.
Sendikamız uzun zamandır Cumartesi çalıştırmalarının kaldırılması için uğraşmaktadır. Cumartesi çalıştırması karşılığında emekçilere ödenen ücretin çalışanların yemek ve yol masraflarını dahi karşılamadığı, çalışanların haftasonu tatillerinin gaspedildiğini dile getirmiş, ancak PTT Genel Müdürlüğü Cumartesi ücretlerini artırmadığı gibi hukuksuz fazla çalıştırmayı da kaldırmamıştır. emekçilerin bu konudaki itirazları hizmet sözleşmesinin 7. maddesi işaret edilerek yöneticiler tarafından sürekli tehdit konusu edilmiştir. emek sömürüsü temel kural haline gelmiştir. Bayramlarda, tatillerde kuralsız çalıştırma alıp başını gitmiş, kar edeceğim mantığıyla ne yasalar gözetilmiş ne de haklar.
Açılan davanın dilekçesi aşağıdadır.
DAVACI : Ali Yılbaşı’yı Temsilen Haber-Sen-Adakale Sok. No:28/1
Yenişehir/Ankara
VEKİLİ : Av. Meltem Salman Altunoğlu-Necatibey Cad. No:26/27
Maltepe/Ankara
DAVALI : PTT Genel Müdürlüğü-Ankara
D.KONUSU : Sözleşmeli personel hizmet sözleşmesinin 7. maddesinde yer alan “kendisine verilen görevleri çalışma saat ve sürelerine bağlı kalmaksızın sonuçlandırmak zorundadır” ibaresinin iptali ile yürütmesinin durdurulması istemi hakkında.
T.TARİHİ : 13.08.2009
AÇIKLAMALAR :
1- Davacı PTT Genel Müdürlüğünde memur ünvanı ile çalışmaktadır. Davacıya 13.08.2009 tarihinde imzalatılan Sözleşmeli Personel Hizmet Sözleşmesinin Çalışma Saat ve Süreleri başlıklı 7. maddesinde “İlgilinin haftalık çalışma süresi 40 saattir. İlgilinin haftalık ve günlük çalışmanın şekli ve saatleri bakımından görevin ifa edildiği iş yeri için tespit edilen esas, usul, saat ve sürelere uymak ve kendisine verilen görevleri çalışma saat ve sürelerine bağlı kalmaksızın sonuçlandırmak zorundadır.” denilmektedir. Bu maddede yer alan “kendisine verilen görevleri çalışma saat ve sürelerine bağlı kalmaksızın sonuçlandırmak zorundadır.” ibaresi hukuka aykırı olup, iptali için dava açma zorunluluğu doğmuştur.
2- Hizmet sözleşmesinin 7. maddesinde haftalık çalışma süresinin 40 saat olduğu belirtilmiştir. Davacının tabi olduğu 399 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 20. maddesinde “Sözleşmeli personelin, haftalık çalışma süresi 40 saattir. İş ve işyerinin çalışma şartları dikkate alınarak tatil ve çalışma günleri, günlük çalışmanın başlama ve bitme saatleri ile günün 24 saatinde devamlılık gösteren hizmetlerdeki çalışma şekillerinin tespitine teşebbüs veya bağlı ortaklıkların yönetim kurulları yetkilidir.” düzenlemesi yapılmıştır.
Aynı şekilde 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu 99. maddede “Memurların haftalık çalışma süresi genel olarak 40 saattir.” düzenlemesi yapılmıştır. Kanun Hükmünde Kararnamenin 30. maddesinde ise “Zorunlu ve istisnai hallere münhasır olmak üzere, normal çalışma saatleri dışında veya tatil günlerinde yaptırılacak fazla çalışmalar karşılığında bütçe kanunlarında belirlenen miktarlarda saat başı fazla çalışma ücreti ödenir.” denilmektedir. Bu düzenlemeden de anlaşılacağı üzere normal çalışma saatleri dışında fazla çalışma yaptırılabilmesi ancak zorunlu ve istisnai hallerde mümkün olmaktadır.
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 178. maddesinde fazla çalışma ücreti başlığı altında;
“A) 99 ve 100 üncü maddeler hükümleri uyarınca tespit olunan günlük çalışma saatleri dışında;
a) Salgın hastalık ve tabii afetler gibi olağanüstü hallerin olması (Bu hallerin devamı süresince),
b) Fabrika, atelye, şantiye, işletme gibi yerlerde İş Kanununa tabi olarak işçi çalıştıran kurumlarca hizmetin gereği olarak işçi ile birlikte çalışma saatleri ve günü dışında çalışmanın zorunlu bulunması.
hallerine münhasır olmak üzere yapılan fazla çalışmalar ücretle karşılanır.
Yukarıda sayılan hallerde yaptırılacak fazla çalışmanın süresi ve saat başına ödenecek ücret Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenir
B) (İptal: Anayasa Mahkemesi’nin 14/02/1997 tarih ve E: 1997/20, K: 1997/32 sayılı Kararı ile; Yeniden düzenleme: 03/04/1998 – 4359/4. md.) Kurumlar gerektiği taktirde personelini günlük çalışma saatleri dışında fazla çalışma ücreti vermeksizin çalıştırabilirler. Bu durumda personele yaptırılacak fazla çalışmanın her sekiz saati için bir gün hesabı ile izin verilir. Ancak, bu suretle verilecek iznin en çok on günlük kısmı yıllık izinle birleştirilerek yılı içinde kullandırılabilir. “ düzenlemesi yapılmıştır.
Bu düzenlemede de fazla çalışmanın ancak belirli koşullarda yaptırılabileceği, fazla çalışma ücreti verilmeksizin çalıştırılması halinde fazla çalışmanın her sekiz saati için bir gün izin verileceği belirtilmiştir.
Yasal düzenlemelerde haftalık çalışma süresi 40 saat olarak belirlenmişken hizmet sözleşmesinde yer alan “kendisine verilen görevleri çalışma saat ve sürelerine bağlı kalmaksızın sonuçlandırmak zorundadır.” ibaresi yasal düzenlemelere aykırılık teşkil etmektedir. Herhangi bir sınırlandırma taşımayan, çalışanlar için süresi belli olmayan bir çalışma zorunluluğu gerektiren bu ibare Anayasanın 18. maddesinde yer alan “Hiç kimse zorla çalıştırılamaz. Angarya yasaktır.” hükmüne de aykırıdır.
Aynı şekilde yukarıda belirttiğimiz yasal düzenlemelerde fazla çalışma yaptırılması konusunda sınırlama getirilerek hangi durumlarda fazla çalışma yaptırılacağı belirtilmiştir. Fazla çalışma ancak zorunlu ve istisnai hallerde yaptırılabilecekken, iptalini istediğimiz düzenlemede “kendisine verilen görev” gibi sınırı belli olmayan ve tamamen idarenin takdirine bırakılmış bir ifade kullanılmıştır. Davalı hizmet sözleşmesinde yer alan bu ibareye dayanarak fazla çalışma yaptırmakta ayrıca 6. gün çalışma yetkisi alarak hafta sonu tatillerinde de çalıştırmaktadır. “Görevin sonlandırılması” koşulu bulunduğu için yaptırılan fazla çalışma emek sömürüsü halini almaktadır. İptalini istediğimiz ibare fazla çalışma ile ilgili yasal düzenlemelere de aykırılık taşımaktadır.
3- Danıştay 12. Daire’nin 2008/285 sayılı dosyası ile görülmekte olan davada, 4/B maddesi kapsamında istihdam edilen sözleşmeli personelin hizmet sözleşmesinde yer alan “Ayrıca, ilgili kendisine verilen işleri bitirene kadar, normal çalışma saatleri dışında da çalışmak zorundadır.” ibaresinin yürütmesinin durdurulmasına karar vermiştir. Kararda;
“Yukarıda yer verilen 657 sayılı Yasa’nın ilgili hükmünde, belirli hallerde yaptırılabilecek fazla çalışmanın ücretle karşılanacağına yer verilmesi, ayrıca kurumlar gerektiği takdirde günlük çalışma saatleri dışında fazla çalışma ücreti vermeksizin personele çalışma yaptırabilecekleri belirlenmiş ise de, bu çalışmaların karşılığının nasıl ifa edileceği, yani yine de bir karşılıkla(izin) telafi edileceği belirtilmiş bulunmaktadır. Ayrıca, zaruri ve kamu menfaatlerini gerektiren işler dışında zorla çalıştırma yapılamayacağı evrensel bir kural halini almıştır. Nitekim T.C. Anayasasındaki ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’ndaki düzenleme de bu yöndedir.
…Bakanlar Kurulu Kararında yer alan hükmün iptali istenen ilgili kısmında, personele zorla çalışma yaptırılacağının kesin bir dille ifade edilmesi fakat yapılan zorla çalışma ve fazla çalışma karşılığının ne şekilde telafi edileceğine ilişkin bir hüküm bulunmaması, normlar hiyerarşisinde altta bulunan normun üstte bulunan norma aykırılık teşkil edemeyeceği ve üstteki norma aykırı şekilde zayıf durumda olan bireylerin aleyhine olarak hak ve özgürlükleri daraltan bir kural getiremeyeceği, zira alttaki normun varlığını esasen üstteki normdan aldığı ve ona istinaden çıkarıldığı gerçeği karşısında; iptali istenen esasların ilgili kısmı, üst hukuk normu niteliğindeki 657 sayılı Kanundaki düzenlemeye, zaruri ve kamu menfaatlerini gerektiren işler dışında zorla çalıştırma yapılamayacağına ilişkin evrensel ve anayasal ilkeye aykırılık teşkil etmektedir.” denilmektedir.
Anayasaya ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa aykırı olarak Hizmet Sözleşmesine koyulan bu ibare, hakkaniyete aykırı olup, davalı idare karşısında zayıf durumda bulunan davacının mağduriyetine yol açacak niteliktedir. Bu nedenle hukuka aykırı olan ve uygulandığında telafisi güç zararların oluşmasına neden olacak hizmet sözleşmesinin 7. maddesinde yer alan “kendisine verilen görevleri çalışma saat ve sürelerine bağlı kalmaksızın sonuçlandırmak zorundadır” ibaresinin yürütmesinin durdurulmasını talep ediyoruz.
HUKUKİ NEDENLER : T.C. Anayasası, İYUK, 399 Sayılı KHK, 657 DMK ve ilgili
mevzuat hükümleri
DELİLLER : Hizmet Sözleşmesi ve her türlü yasal delil
SONUÇ VE İSTEM : Yukarıda açıklanan ve re’sen görülen nedenlerle;
1- Sözleşmeli personel hizmet sözleşmesinin 7. maddesinde yer alan “kendisine verilen görevleri çalışma saat ve sürelerine bağlı kalmaksızın sonuçlandırmak zorundadır” ibaresinin iptaline,
2- İptalini istediğimiz düzenleme ile ilgili yürütmenin durdurulmasına,
3- Yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalı taraftan tahsiline
karar verilmesini vekaleten saygıyla talep ederiz. 08.10.2009
EKLER
1- Hizmet Sözleşmesi
2- Onanmış vekaletname sureti
Ali YIlbaşı’yı Temsilen
Haber Sen Vekili
Av.Meltem Salman Altunoğlu
