2018 yılı Küresel Haklar Endeksi’ne Göre Türkiye 2018’de İşçi Hakları Açısından En Kötü 10 Ülke Arasında!

ITUC Küresel Haklar Endeksi 2018 Açıklandı!

 2018 yılı Küresel Haklar Endeksi’ne göre 2018’de işçi hakları açısından en kötü 10 ülke arasında Türkiye de var.

ILO 107. Uluslararası Çalışma Konferansı’nda (28 Mayıs – 8 Haziran 2018)  ILO Yetki Tespit Komitesi (Credential Committee) tarafından MEMUR-SEN’in  AKP hükümeti tarafından delege olarak atanmasının ILO Anayasası’na aykırı olduğuna, MEMUR SEN’in bağımsız bir sendikal yapılanma olmadığına dair iddianın not edildiği ve işçi delegesinin ilgili sendikal örgütlerle uzlaşarak saptanmasını/ en çok temsile haiz örgütün işçi delegesi olması gerektiğine dair çok sert bir uyarı geldi.

Bilindiği üzere benzer içerikte bir uyarı KESK-DİSK-TÜRK-İŞ-KAMU SEN olarak da ortak bir deklarasyon ile Konferans hazırlıkları sürecinde hükümete bildirilmişti. Ancak AKP hükümeti içeride yandaş medya aracılığıyla gerçekleri gizlemeyi, pembe tablolar çizmeyi bir strateji olarak benimsediğinden, dışarıda da çalışma yaşamı ve sendikal örgütlenme konusunda MEMUR SEN üzerinden yapmak için uyarılarımızı dikkate almayarak MEMUR SEN’i görevlendirdi/atadı. MEMUR SEN de “görevini” yaparak Konferansta OHAL’in çalışma yaşamını etkilemediği vb. gerçekliklerle alakası olmayan değerlendirmelerde bulunarak ILO’yu, dünya emek hareketini yanıltabileceğini sandı.

ILO Konferansı’nda AKP Hükümetine sert bir uyarı gelmesi elbette yandaş medyada haber değeri görmedi. Çünkü onlar dünyanın en otokrat 4 lideri arasında sayılan Tek Adam’ı “Dünyayı yöneten dört lider” diye çarpıtıp manşetlere taşıma gayreti içerisindeler!

ILO uyarısını tamamlayan ve doğrulayan bir diğer açıklama da üyesi olduğumuz ITUC’tan geldi. Ülkemizden Konfederasyonumuz, DİSK, TÜRK-İŞ ve HAK-İŞ’in de dâhil olduğu 161 ülkeden 176 milyon sendikalı emekçiyi temsil eden Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu (ITUC), 2018 yılı Küresel Haklar Endeksi Raporu’nu her yıl olduğu gibi ILO Konferansı sırasında açıkladı.

ITUC Küresel Haklar Endeksi 2018, 142 ülkeyi uluslararası olarak kabul gören 97 kritere göre sıralayarak, hangi ülkelerde işçi haklarının hem yasalarda hem uygulamada en iyi şekilde korunduğunu değerlendiriyor.

2018 ITUC Küresel Haklar Endeksi, ülkelere 97 göstergeye göre, 1 ila 5 arasında puan veriyor. Sendikal örgütlenme, toplu sözleşme, grev gibi temel sendikal hakların kullanımına ilişkin yasal ve fiili engelleri saptayan ITUC raporunda ülkeler ihlalin düzeyine göre 5+ kategoriye ayrılıyor.

Buna göre:

Nadir Hak İhlalleri : Avusturya, Belçika, Danimarka, Finlandiya, Almanya, İzlanda, İrlanda, İtalya, Hollanda, Norveç, Slovakya, İsveç, Uruguay

Tekrar Eden Hak İhlalleri: Barbados, Belize, Kanada, Kosta Rika, Hırvatistan, Çek Cumhuriyeti, Dominik Cumhuriyeti, Estonya, Fransa, İsrail, Jamaika, Japonya, Letonya, Litvanya, Malavi, Karadağ, Namibya, Yeni Zelanda, Portekiz, Ruanda, Singapur, Güney Afrika, İsviçre, Tayvan, Togo

Düzenli (Sık) Hak İhlalleri: Arnavutluk, Avustralya, Bahamalar, Bulgaristan, Burkina Faso, Şili, Kongo (Cumhuriyeti), El Salvador, Georgia, Gana, Macaristan, Ürdün, Lesotho, Liberya, Makedonya, Madagaskar, Moldova, Fas, Mozambik, Nepal, Polonya, Rusya Federasyonu, İspanya, Sri Lanka, Birleşik Krallık, Venezuella.

Sistematik Hak İhlalleri: Angola, Arjantin, Bolivya, Bosna Hersek, Botsvana, Brezilya, Kamerun, Çat, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Fildişi Sahili, Cibuti, Etiyopya, Fiji, Haiti, Irak, Kenya, Lübnan, Malezya, Mali, Mauritius, Myanmar, Umman, Panama, Paraguay, Peru, Romanya, Senegal, Sırbistan, Siera Leone, Svaziland, Tanzanya, Tayland, Trinidad ve Tobago, Tunus, Uganda, ABD, Vietnam, Zambiya.

Hakların Güvence Altında Olmadığı Ülkeler: Türkiye, Cezayir, Bahreyn, Bangladeş, Belarus, Benin, Kamboçya, Çin, Kolombiya, Ekvator, Mısır, Yunanistan, Guetemala, Honduras, Hong Kong, Hindistan, Endenozya, İran, Kazakistan, Kore Cumhuriyeti, Kuveyt, Laos, Moritanya, Meksika, Nijerya, Pakistan, Filipinler, Katar, Suudi Arabistan, Ukrayna, Birleşik Arap Emirlikleri, Zimbabve

5+-Hukuk Devletinin Yok Edilmesi Nedeniyle, Sendikal Hakların Herhangi Bir Garantisinin Olmadığı Ülkeler: Burundi, Orta Afrika Cumhuriyeti, Eritre, Libya, Filistin, Somali, Güney Sudan, Sudan, Suriye, Yemen

ITUC raporunda en dikkat çekici tespit ise 2018’de işçi hakları ihlalleri konusunda en kötü 10 ülkeyi Cezayir, Bangladeş, Kamboçya, Kolombiya, Mısır, Guatemala, Kazakistan, Filipinler, Suudi Arabistan ve Türkiye olarak açıklanması oldu.

Raporda, Türkiye’de yaşanan işçi hakları ihlallerine de geniş yer verildi. “Demokratik alan daralıyor ve şirketlerin başıboş aç gözlülüğü artıyor” başlığıyla duyurulan rapora göre ifade özgürlüğü ve gösteri özgürlüğü üzerindeki kısıtlamalar, işçi hakları savunucularına yönelik kitlesel tutuklamalar ve gözaltıların önünü açıyor.

ITUC Küresel Haklar Endeksi 2018’e göre, keyfi gözaltı ve tutuklamaların olduğu ülkelerin sayısı, 2017’de 44 iken bu sayı 2018’de 59’a ulaştı, ifade özgürlüğünün kısıtlandığı ülke sayısı ise 54.

Raporda, Türkiye, Kazakistan ve Belarus, bağımsız sendikalara yönelik devlet baskısının en fazla olduğu ülkeler olarak listelenirken, OHAL nedeniyle işten çıkarmalar ve KESK, DİSK ve TÜMTİS üye ve yöneticilerine yönelik tutuklamalara da raporda yer buldu. Raporda 6 Şubat 2018 tarihinde gözaltına alınan Mali Sekreterimiz Elif Çuhadar’a da yer verildi. Aynı zamanda aralarında cam ve metalin de olduğu çeşitli sektörlerdeki grev yasaklamalarına raporun Türkiye bölümünde yer verildi.

Orta Doğu ve Kuzey Afrika bölgesi ise, Körfez ülkelerinde uygulanan ve milyonlarca insanı halen daha köleleştiren “kefalet sistemi” nedeniyle işçilere en kötü muamele edilen bölge oldu. Suudi Arabistan işçilerin herhangi bir hakkını tanımayı reddetmeye devam ediyor. Libya, Filistin, Suriye ve Yemen’deki çatışmalar, hukukun üstünlüğünün yok olmasına ve insan onuruna yakışır bir işe ulaşılmasının imkânsızlaşmasına neden oldu. Barışçıl protestolar, şiddet ile bastırıldı ve bağımsız bir işçi hareketi kurma girişimleri, Cezayir ve Mısır’da yetkililer tarafından sistematik olarak bastırıldı.

Asya-Pasifik’te ise, şiddetin artışı, grev hakkının suç gibi gösterilmesi ve sendika liderlerinin tutuklanması nedeniyle koşullar daha da kötüleşti. Bölgedeki 22 ülkenin tamamı toplu sözleşme ve grev haklarını ihlal ettiler.

Afrika’da, bölge ülkelerinin yüzde 65’inde işçiler fiziksel şiddete maruz kaldılar. Nijerya’da protestolar ordu tarafından şiddet kullanılarak bastırıldı ve grev sırasında bir işçi kimliği belirlenemeyen biri tarafından vurularak öldürüldü.

Avrupa’da, ülkelerin yüzde 58’i, toplu sözleşme hakkını ihlal ederken, dörtte üçü grev hakkını ihlal etmişlerdir.

Amerika kıtası ise, işçilere ve sendikacılara yönelik şiddet eylemlerinin yaygın olduğu bir iklimin etkisi altında; Kolombiya’da 19 sendikacı geçen sene öldürüldü – önceki sene 11 sendikacı öldürülmüştü.

ITUC Genel Sekreteri Sharan Burrow’a göre: “Örgütlenme özgürlüğünü, ifade özgürlüğünü ve eyleme geçme hakkını kısıtlayan ülkelerde demokrasi saldırı altındadır. İnsan onuruna yakışır iş ve demokratik haklar tüm ülkelerde gitgide zayıflamakta. Bu durum çok uluslu şirketlerin kabul edilemez tutumlarının bir sonucu, bu tutumun bir örneği olarak Samsung’un sendika düşmanı uygulamaları, işçileri toplu sözleşme ve örgütlenme hakkından mahrum ediyor, şirketin Kore’deki ofisinden sızan bir iç yazışma tüm bu uygulamaları belgelemiş durumda. Amazon şirketinin gücü, herhangi bir kontrole tabi olmadan gitgide büyüyor, işçilere robot muamelesi yapmaktan halka ulaşılabilir bir konut sağlamak için getirilecek yeni vergi düzenlemesi geri çekilmezse Seattle’daki yatırımlarını durdurmakla tehdit etmeye kadar çeşitli hak ihlallerine imza atıyor.”

ITUC Küresel Haklar Endeksi Orijinal Metin İçin Tıklayınız