KESK COVİD 19 RAPORU

Bugün saat 12.00’da Eş Genel Başkanımız Mehmet Bozgeyik’in sunumunu yaptığı Covid-19 raporu online basın toplantımızın metni aşağıdadır:

Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) korona virüsü salgını nedeniyle “uluslararası kamu sağlığı acil durumu” ilan ettiği 31 Ocak 2020 tarihinden bu yana dünyada resmi rakamlara göre yaklaşık 3 milyon insan salgına yakalandı. Yine resmi rakamlara göre dünyada şu ana kadar 200.000’i aşkın insan yaşamını yitirdi. Ülkemizde ise Sağlık Bakanlığı tarafından açıklanan resmi verilere göre 26 Nisan 2020 tarihi itibariyle toplam vaka sayısı 110.130, toplam ölen insanlarımızın sayısı 2.805 olmuştur. Kaygı verici olan ise resmi açıklamaların aksine salgının yaygınlaşma hızının kayda değer bir düşüş göstermemesidir. Sokağa çıkma yasaklarının olduğu hafta sonları verileri yatay bir seyir izlerken hafta içi verilerinde yeniden yükselişler olabilmektedir.

Konfederasyonumuz bünyesinde oluşturulan İl Salgın İzleme Kurullarından gelen raporlar incelediğinde işyerlerinde ciddi sıkıntıların yaşanmaya devam ettiğine şahit oluyoruz. Bunlardan bazılarını genel başlıklar halinde sıralarsak;

• El hijyeni malzemelerinin işyerlerinin görünür ve ulaşılabilir yerlerine asılmasında, boşaldıklarında doldurulmalarında sıkıntılar yaşanmaktadır.
• İşyerlerinde kullanılan hijyen malzemelerinin işi bittiğinde atılmaları için yeterince kapaklı çöp kovaları bulunmamaktadır.
• İşyerlerinde personele yönelik genel tarama yapılmamaktadır.
• Servislerin dezenfekte edilmeleri ve sosyal mesafe kuralına uygun sayıda çalışan bindirilmesi hususları başta olmak üzere olmak üzere ciddi sıkıntılar yaşanmaktadır.
• İşyerlerinin temiz ve hijyenik olmasını sağlamaya yönelik bilgilendirmeler, işçi sağlığı ve güvenliği çalışmaları oldukça yetersizdir.
• Özellikle PTT’ye bağlı işyerlerinde yeterli sayıda koruyucu malzeme ve dezenfektan verilmemekte, dönüşümlü çalışma saatlerine uyulmamakta, taşeron çalışan emekçilerin talepleri dikkate alınmamakta, gönderi adet sayısı için baskı yapılmaktadır.
• Mersin Akkuyu Nükleer Santrali inşaatında çalışmaların durdurulmaması salgının her an bir atak yapması tehdidini doğurmaktadır. 6000 üzerinde kişinin çalışması, zaman zaman 200-300 kişinin aynı anda giriş çıkış yapması, şantiyelerin yerleşim yerlerinin içinde bulunması, yabancı uyrukluların daha çok Silifke ilçesinde kalmaları, işçilerin kaldığı yerlerin koğuş tipi olması salgının Mersin geneline yayılmasına zemin hazırlamaktadır.
• Ülke genelinde olduğu gibi işyerlerinde de maske temini konusunda yaşanan sıkıntılar devam etmektedir.
• ASM’lerdeki (Aile Sağlık Merkezi) sağlık emekçilerine yeterince KKD (kişisel koruyucu donanım) verilmemekte, gerekçe olarak ise “ASM’ler ihtiyaçlarını kendileri karşılamak zorunda“ denmektedir.
• İl Pandemi Kurullarına, İSİG ve Enfeksiyon Komitelerine sendika temsilcileri dahil edilmemektedir.
• Ekipmanların kişiye özgü olmaması nedeniyle tam koruyucu özelliği zayıf kalmaktadır.
• Ekipman eksikliği, fiziki alan uygunsuzluğu nedeniyle triaj yapılmasında (bireyleri o anki durumlarının aciliyetine göre sınıflandırıp müdahale aciliyetlerine göre sıraya koyma yöntemi) sorunlar yaşanmaktadır.
• Aile Sağlığı Merkezlerinde (ASM) randevu sisteminin olmaması nedeniyle bazı zaman dilimlerinde sosyal mesafeyi ihmal edecek yoğunluk yaşanmaktadır. Semptom görülen riskli hastalar ayrı yerde muayene edilememektedir. Yağunca yaşanan bu sıkıntıya rağmen ASM’lerde çalışan sağlık personeline yönelik genel tanı testleri yapılmamaktadır.
• ASM çalışanlarının ücret düzeyinin aktif gün üzerinden verilmesi nedeniyle, covid 19 pozitifliği veya semptomların görülmesi nedeniyle evde izole kalmak gibi durumlarda ücretleri kesintiye uğramaktadır.
• Kronik hastalığı olan sağlık çalışanları çalışmaya devam etmek zorunda bırakılmaktadır.
• Raporlu ilaçların eczaneler tarafından bir aylık verilmesi nedeniyle hastalar üç aylık ilaçlarını almak için hekime başvurmaya devam etmek durumunda kalmaktadır.
• Salgın döneminde dahi performans dayatması devam ettiğinden performans kriterlerinden olan aşı takibi, gebe takibi, bebek ve çocuk takibi gibi kriterler tamamlanamamaktadır.
• Sağlık işkolunda hizmetin azaldığı bölümlerdeki personel yeteri düzeyde uyum eğitimi verilmeden riskli servislere kaydırılmakta, bir gün içinde birden fazla bölüm değiştirecek şekilde sözlü görevlendirmeler yapılmaktadır.
• EBA’nın puan sistemi ödev oluşturma canlı ders vb. konuları eğitim emekçilerine yönelik baskıya dönüşmüş durumdadır. İktidar salgını bu alanda da fırsata çevirerek puan sistemi ile performans sistemini tümüyle yerleşik hale getirmek istemektedir.
• MEB’e bağlı ilkokul, ortaokul ve liselerin tatil edilmesiyle bu okullarda görevli öğretmenler idari izini sayılırken MEB’e bağlı il – ilçe teşkilatlarında görevli personel ile okullardaki idari kadro ve diğer kamu kurumlarına bağlı tüm birimler enfekte olma riski altında çalışmaya devam etmektedir.
• Rehber öğretmenler, özellikle İstanbul’da, uzmanlık alanlarına, aldıkları eğitime ve mesleki deneyimlerine uygun olmayan işlerde görevlendirilmektedir.
• Salgın döneminde kapalı olması gereken meslek liseleri açık tutulmakta, kimi malzemelerin üretimi devam etmektedir. İl, ilçe eğitim yöneticileri okul müdürlerini, okul müdürleri de öğretmenleri çalışmaya zorlamaktadır.
• Bazı üniversitelerde çalışanların işe geliş ve gidişlerinde koronavirüs tehdidine maruz kalma risklerini sınırlamak için servis hizmeti verilmemekte, toplu ulaşım araçları da kampüs içerisine girememektedir.
• Yük trenlerinin çalıştırılmaya devam ettirilmesi nedeniyle yük trenlerinin hazırlanması ve onlarda bizzat görev alan personelin işe gidiş gelişlerinde, koruyucu malzeme ve dezenfektan verilmesinde sıkıntılar yaşanmaktadır. Öte yandan demiryolunda İran sınırında ve limanlarda taşımacılığa devam edilmesi salgının yayılması riskini yükseltmektedir.

Yukarıdaki ve daha birçok sorunun çözümüne yönelik olarak bağlı sendikalarımızın tümü örgütlü oldukları hizmet kollarında gerek müdürlükler ve gerekse Bakanlıklar nezdinde girişimlerde bulunmakta, sorunların çözümü için çaba harcamakta ve kamuoyuna, emekçilere yönelik bilgilendirmelerde bulunmaktadırlar. Ancak iktidar salgında dahi diyaloğa açık olmadığı gibi süreci tek başına götürmek istemektedir.

HAFTANIN ÖNE ÇIKAN BAZI GELİŞMELERİ:

• Vatandaşlarımızın her gün hizmet almak için gittikleri PTT işyerleri, Nüfus, Tapu Müdürlükleri, Vergi Daireleri, İŞKUR’lar başta olmak üzere çalışmanın zorunlu kılındığı işyerlerinde ülke genelinde binlerce kamu emekçisi koronavirüse yakalandı. İstanbul’da 1328 (Sağlık ve Sosyal Hizmetler Kolunda 1207, Yol-Yapı ve Altyapı, Bayındırlık Tapu Kadastro hizmet kolunda 22, Tarım ve Ormancılık hizmet kolunda 22, Büro Hizmetlerinde 28, Basın Yayın, İletişim ve Posta Hizmetlerinde 49) ve İzmir’de 292 kamu emekçisi coronavirüse yakalanmıştır. Son bir haftada İzmir/Halkapınar Depo Müdürlüğünde çalışan bir Makinist personelin ve TCDD Genel Müdürlük iş yerinde bir personelin virüs testleri pozitif çıkmıştır.
• Sağlık emekçileri büyük fedakârlık altında çalışmaya devam ederken her gün artan sayıda virüse yakalanma ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Sadece İstanbul’da sayı 2 bini aşmış durumdadır. Birkaç hastaneden gelen sayılar durumun vahametini gözler önüne sermektedir: Bakırköy Dr. Sadi Konuk EAH 88, Bağcılar EAH 74, Bakırköy 112 Komuta Merkezi 55, Avcılar Murat Kolluk Devlet Hastanesi 38, Avcılar TSM 30, Esenyurt Devlet Hastanesi 28, Kanunî EAH 40 sağlık emekçisi enfekte olmuşlardır. Sendikamız SES’in Türkiye genelinde 52 ilden 294 sağlık kurumunda gerçekleştirdiği ankete göre Türkiye’deki kamu hastaneleri ve üniversite hastaneleri üzerinden Covid-19 tanılı sağlık emekçisi sayısının en az 5788 olduğu tahmin edilmektedir. Özel hastaneler ve birinci basamak sağlık kurumları da bu tabloya eklendiğinde ve özel sağlık kuruluşlarında güvencesizliğin daha ağır yaşandığı, maliyetler nedeniyle de koruyucu önlemlerin daha sınırlı olabileceği göz önünde bulundurulduğunda, ülke genelindeki pozitif tanılı sağlık emekçisinin 8 binden fazla olduğu öngörülmektedir.

Manisa il ve ilçelerin toplamında yaklaşık 340 koronavirüs hastası bulunmakta iken, yeterli koruyucu ekipman verilmediği için sağlık emekçilerinden de 34’ünün testi pozitif çıkmıştır. Bitlis’te 80, Diyarbakır’da 38, Van’da 32, Yalova’da 15 koronavirüs vakası bildirilmiştir.

• İktidar salgını muhalefetle mücadelede de bir fırsata çevirdi. Bağış topladı diye İstanbul ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanları hakkında soruşturma açıldı. Adana Büyükşehir Belediyesi tarafından ihtiyaç halinde kullanılmak üzere TÜYAP Fuar Alanı’nda hazırlanan sahra hastanesi Adana İl Sağlık Müdürlüğü tarafından mühürlendi. Muhalefet Belediyelerinin ekmek dağıtımı engellendi. Kadıköy Belediyesi’nin evde kalan vatandaşlar için moral amacıyla düzenlediği açık hava müzik dinletisi yasaklandı. Yardım kolisi dağıtanlar gözaltına alındı.
• İktidarın Zonguldak Valisi Erdoğan Bektaş’ın koronavirüse yakalanan sağlık emekçileri için sarf ettiği “Kendilerini koruyamadılar, bize yük oldular, onları misafirhanelerde misafir ettik, ücret de almadık, yemeklerinden de ücret almadık” sözleri toplumun her kesiminden büyük tepki topladı. Vali gelen tüm çağrılara rağmen istifa etmedi, iktidar tarafından kollandı.
• Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, salgın nedeniyle artırması gerekirken tam aksine işyerlerindeki denetimleri durdurdu.
• Testi pozitif çıkan ve COVİD-19 tedavisi görmekte olan Sendikamız SES Diyarbakır Şube işyeri temsilcisi Cuma Kurt, İstanbul’da Nişanca Aile Sağlığı Merkezi’nde aile hekimi olarak görev yapan sağlık emekçisi Dr. Yavuz Kalaycı, Silifke’de aile hekimi olan Dr. Erdinç Şahin yaşamını yitirdi. İstanbul Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde ise 55 yaşındaki İbrahim Arslan risk grubundakilerin, kronik rahatsızlığı olan sağlık çalışanlarının idari izinli sayılmasını düzenleyen genelgeye rağmen engelli raporu olmasına karşın çalıştırılmaya devam etti ve maalesef 24 Nisan 2020 tarihinde COVID-19 sebebiyle yaşamını yitirdi.
• Patronların yıllardır çıkması için lobi yaptıkları işverene üç ay süreyle işçiyi ücretsiz izne çıkarma yetkisi veren yasa yürürlüğe girdi. Cumhurbaşkanı bu süreyi altı aya kadar uzatabilecek. Kısa çalışma ödeneğinde 1750 lira ile 4 bin 380 lira arasında ücret alabilecek olan işçi, ücretsiz izinde 1177 lira ile yetinmek zorunda kalacak.
• Ankara’da AKP’li Mamak Belediyesi, koronavirüs salgını nedeniyle belediye emekçilerine ödenen yaklaşık 644 TL sosyal denge ödemesini sonlandırdı.
• İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü’nün 13 Nisan tarihli yazısıyla hastanelerde Müdürlükten izin alınmadan COVİD-19’la ilgili bilimsel araştırma yapılması yasaklandı!
• Koronavirüse karşı risk grubunda olan 80 yaşındaki Rizeli vatandaş Facebook’tan bir paylaşımı beğendiği için “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla karakolda ifade verdi!
• Sınır Tanımayan Gazeteciler’in (Reporters Without Borders) yayımladığı yıllık Dünya Basın Özgürlüğü raporunda, koronavirüs salgınının basın özgürlüğüne tehdidi artırdığı belirtilirken 180 ülkenin yer aldığı sıralamada Türkiye 154. Sırada yer aldı.

KESK olarak Covid-19 salgın sürecinin en başından beri salgınla etkili mücadele için alınması gereken önlemlerle ilgili kamu gücünü kullananlara çağrılarda bulunduk, palyatif önlemler değil, kalıcı ve emekçileri, halk sağlığını korumayı odağına alan bir mücadele programının öneminin altını çizdik.

• Salgınla mücadelede zorunlu hizmet ve mal üretimi dışında bütün çalışma durdurulmalı, bu alanlar dışındaki tüm çalışanlara ücretli izin verilmelidir. Zorunlu alanlarda çalışanların dönüşümlü ve dinlenerek çalışması sağlanmalı, koruyucu ekipman başta olmak üzere sağlık tedbirleri alınmalıdır.
• İş yerlerinde, Dünya Sağlık Örgütü’nün kriterleri dikkate alınarak salgınla mücadelede alınması gereken önlemler, kurum amirlerinin inisiyatifine bırakılmadan bir standarda kavuşturulmalı, denetimi sağlanmalıdır.
• Çalışmanın devam ettiği kamu kurum ve kuruluşlarında işçi sağlığı ve iş güvenliği açısından düzenli olarak risk analizi yapılmalı, bulunmayan kurumlarda acilen İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği kurulları oluşturulmalıdır.
• İşçilerin en temel haklarını ortadan kaldıracak ücretsiz izin ve sefalet ödeneği uygulamasından vazgeçilmelidir.
• Koronavirüs nedeniyle 20 Nisan itibariyle 3 milyon 45 bin işçi için Kısa Çalışma Ödeneği başvurusu yapıldı. Bu başvurulara hangi süre içerisinde yanıt verileceği netleştirilmemiştir. Kısa çalışma dışında kaç milyon işsizin işsizlik sigortasına başvurduğu kamuoyuna açıklanmamıştır. 15 Mart tarihi esas alınarak, hiçbir koşul aranmaksızın işten çıkarılması yasaklanan tüm işçilere asgari ücretten az olmamak kaydıyla kısa çalışma ödeneği ve daha önce işten çıkarılan tüm işsizlere işsizlik sigortası ödeneği verilmeli, işçilerin talepleri karşılanmalıdır. İşsizlik sigortası fonundaki 131,6 milyar TL işçiler için kullanılmalıdır.
• Belediyelerin salgınla mücadelede yürüttüğü faaliyetlerin yasaklanmasından vazgeçilmeli, salgın koşullarında halkın sağlığının korunması ve salgınla etkili mücadele edilmesi için yerel yönetimler tarafından sunulan zorunlu kamusal hizmetlerin aksamadan ve gerekli sağlık önlemleri alınarak sunulması, artan maliyetlerin karşılanması için genel bütçe vergi gelirlerinden belediyelere ayrılan pay, en az 6 ay boyunca ilgili belediyenin nüfusuna orantılı bir şekilde %20-50 arasında arttırılmalı ve bu paylardan hiçbir kesinti yapılmamalıdır.
• Varlık Fonu derhal lağvedilmeli, kamu kaynakları halk sağlığının, emekçilerin haklarının korunması ve geliştirilmesi, kayıt dışı çalıştırılanlar, işsizler, evsizler, göçmenler başta herkese gelir güvencesi sağlanması için kullanılmalıdır.
• Tüm vergi yükünün emeğiyle geçinenlerin sırtına yıkılmasından vazgeçilmeli, servet vergilendirilmelidir.
• Salgınla mücadelede en ön safta yer alan sağlık çalışanlarının talepleri karşılanmalıdır, personel sayısı güvenceli çalışma koşulları sağlanarak arttırılmalı, KHK ile işinden edilen, güvenlik soruşturması nedeniyle bekletilen tüm sağlık emekçileri acilen göreve başlatılmalıdır.
• Kamu-özel fark etmeksizin çalışan tüm kadınlara iş ve gelir güvencesi sağlanmalıdır; kadına yönelik şiddette yaşanan artışa karşı gerekli tedbirler alınmalı, 6284 sayılı yasa ve İstanbul Sözleşmesi etkili bir şekilde uygulanmalı; sığınma evleri arttırılmalıdır.
• Sadece Sağlık Bakanlığı değil diğer Bakanlıklar ve bağlı kurumları da covid 19’a ilişkin kendilerindeki durumu açıklayan düzenli raporlar sunmalıdır.

YÜRÜTME KURULU